به منظور ارزيابي يك طرح استخراجي سه روش كلي وجود دارد:بازگشت سرمايه ( pay back)، ارزش خالص فعلي (net present value) ،نرخ بازگشت داخلي (interval rate of return) در روش بازگشت سرمايه، بازگشت سرمايه ملاك ارزيابي طرح قرار مي گيرد
به منظور ارزيابي يك طرح استخراجي سه روش كلي وجود دارد:
بازگشت سرمايه ( pay back)
ارزش خالص فعلي (net present value)
نرخ بازگشت داخلي (interval rate of return)
در روش بازگشت سرمايه، بازگشت سرمايه ملاك ارزيابي طرح قرار مي گيرد و هرچه طرحي در مدت زمان كوتاهتري اصل سرمايه اوليه را بازگشت كند آن طرح جذابيت بيشتري خواهد داشت. روش بازگشت سرمايه مخصوصاً در شرايطي كه بازگشت سريع سرمايه از اهميت زيادي برخوردار است استفاده مي شود. در روش ارزش خالص فعلي ابتدا تمامي درآمدهاي آينده با يك نرخ تنزيل مناسب به معادل درآمدها در زمان شروع پروژه تبديل شده و سپس سرمايه اوليه مورد نياز پروژه از آن كسر مي شود عدد به دست آمده به عنوان شاخص NPVدر مقايسه ها شناخته مي شود. در روش نرخ بازگشت داخلي دنبال نرخ بهره اي مي گرديم كه اگر تمام درآمدهاي آينده را با آن نرخ بهره به زمان اول پروژه تنزيل كنيم آنگاه درآمد تنزيل شده با ميزان سرمايه گذاري برابر شود.
ارزيابي طرح هاي استخراجي
به منظور ارزيابي يك طرح استخراجي سه روش كلي وجود دارد:
بازگشت سرمايه ( pay back)
ارزش خالص فعلي (net present value)
نرخ بازگشت داخلي (interval rate of return)
هريك از روش هاي ذكر شده در بالا براي استفاده در شرايط خاصي مناسب مي باشد.
روش بازگشت سرمايه:
در اين روش بازگشت سرمايه ملاك ارزيابي طرح قرار مي گیرد و هرچه طرحي در مدت زمان كوتاهتري اصل سرمايه اوليه را بازگشت كند آن طرح جذابيت بيشتري خواهد داشت. روش بازگشت سرمايه مخصوصاً در شرايطي كه بازگشت سريع سرمايه از اهميت زيادي برخوردار است استفاده مي شود. كاربرد ديگر روش بازگشت سرمايه در شرايط ناپايدار بازار است. روش بازگشت سرمايه داراي اين خصوصيت است كه ارزش زماني پول را مد نظر نمي گيرد براي مواردي كه مايل باشيم تا ارزش زماني پول را نيز در ارزيابي خود موثر بدانيم شيوه تنزيل شده اي ارائه شده است كه در اين روش ابتدا بازگشت هاي آينده به زمان سرمايه گذاري (ابتداي طرح) تنزيل شده و هركدام از دو طرح كه زودتر سرمايه را بازگشت كند سودآورتر خواهد بود.
روش ارزش خالص فعلي
در اين روش ابتدا ابتدا تمامي درآمدهاي آينده با يك نرخ تنزيل مناسب به معادل درآمدها در زمان شروع پروژه تبديل شده و سپس سرمايه اوليه مورد نياز پروژه از آن كسر مي شود عدد به دست آمده به عنوان شاخص NPVدر مقايسه ها شناخته مي شود.
در اين روش اگر مقدار NPVبراي يك طرح عدد مثبت به دست آيد آن طرح قابل قبول و سود آور شناخته مي شود و اگر مقدار NPVمنفي باشد طرح زيان آور خواهد بود.
روش نرخ بازگشت داخلي
در اين روش دنبال نرخ بهره اي مي گرديم كه اگر تمام درآمدهاي آينده را با آن نرخ بهره به زمان اول پروژه تنزيل كنيم آنگاه درآمد تنزيل شده با ميزان سرمايه گذاري برابر شود. اين ميزان بهره را نرخ بازگشت داخلي مي ناميم .
بر اساس ارزيابي اين روش اگر نرخ بازگشت يك طرح از نرخ بهره سرمايه بيشتر باشد آنگاه طرح سودآور شناخته مي¬شود.و اگر كمتر باشد آنگاه طرح زيان آورر شناخته خواهد شد.
مقايسه روش ها
در بين سه روش مطرح شده روش بازگشت سرمايه ارزش زماني پول را در نظر نمي گيرد و در كنار اين محدوديت روش بازگشت سرمايه كاربردهاي خاص خودش را دارد كه به آنها اشاره شد.
پس از ارزيابي به دو روش ارزش خالص فعلي و نرخ بازگشت داخلي از ديدگاه هاي مختلف مي توان چنين نتيجه گرفت:
از روش ارزش خالص فعلي براي اولويت بندي بين طرح ها استفاده شود.
از روش نرخ بازگشت داخلي براي سودآور بودن طرح استفاده شود.
