مراحل اکتشاف معدن
هر عملیات اکتشاف (اکتشاف در معنای عام) از دو مرحله اساسی تشکیل شده است، که این مراحل عبارتند از:
الف) پی‌جویی
ب) اکتشاف
الف) پی‌جویی (کسب اطلاعلت مقدماتی)
اولین مرحله از مراحل اکتشاف مرحله پی‌جویی است که در صورت رضایت بخش بودن نتایج حاصل، آغاز عمر یک معدن خواهد بود. هدف اصلی پی‌جویی جستجو و تعیین محل یک آنومالی، یعنی یک ناهنجاری زمین‌شناسی با مختصات یک کانسار کانی می‌باشد.
اخذ تصمیم در مورد نوع کانی و محلی که باید در آن پی‌جویی صورت گیرد، بخشی از برنامه کلی پی‌جویی و اکتشاف است و به عوامل گوناگونی از قبیل شرایط بازار، قیمت و میزان عرضه و تقاضا، کالاهای جایگزین و قابل رقابت، تولید و رشد، شرایط جغرافیایی و زمین‌شناسی مستعد و جو سیاسی و تجاری مناسب بستگی دارد.
از آنجا که اغلب کانسارها امروزه در سطح زمین و در معرض دید نیستند روش‌های جستجوی مستقیم بایستی با روش‌های غیرمستقیم تکمیل شوند.
روش‌های مستقیم مانند آزمایشات فیزیکی و مشاهده‌ای، مطالعات زمین‌شناسی و نقشه‌برداری، نمونه‌برداری در پی‌جویی کانسارهای غیرفلزی و زغالسنگ که اغلب دارای رخنمون هستند یا در زیر روباره‌‌‌های کم عمق واقعند، موفق می‌باشند ولی برای کانسارهای فلزی به کارگیری روش‌های غیرمستقیم مانند روش‌های ژئوفیزیکی، ژئوشیمیایی و گیاه شناسی زمین تقریبا همیشه اجتناب ناپذیر است.
الف-۱) پی‌جویی زمین‌شناسی
پی‌جویی زمین‌شناسی، به کارگیری علم پیدایش و تشکیل کانسار کانی، نقشه‌برداری ساختمانی و تجزیه و تحلیل‌های کانی‌شناسی و سنگ‌شناسی در کشف، تشخیص و ارزیابی پیگردهای کانی است.
کاربرد زمین‌شناسی برای جستجوی کانی شامل بررسی ویژگیهای زایشی منطقه هدف، جمع‌آوری داده‌‌‌های بدست آمده در جریان هر یک از مراحل پی‌جویی و اکتشاف نقشه‌برداری، مطالعات دگرسانی و زون بندی، پیمایش گمانه‌‌‌ها و مغزهها، … تفسیر داده‌‌‌های زمین‌شناسی جمع آوری شده، یکپارچه و هم سنخ کردن کلیه اطلاعات دیگر جهت هدایت جستجوی کانسار و ارزیابی آن می‌باشد.
الف-۲) پی‌جویی ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی
پی‌جویی ژئوفیزیکی
در میان روش‌های پی‌جویی غیرمستقیم روش یا روش‌های ژئوفیزیکی در راس قرار دارند. در پی‌جویی‌های ژئوفیزیکی، تغییراتی را در شرایط زمین‌شناسی که ممکن است ناشی از وجود کانسارهای کانی اقتصادی باشد، از فاصله‌ای مشخص کشف می‌کنند.با استفاده از ابزارهای بسیار حساس تغییرات خواص فیزیکی زمین (ناهنجاری‌ها) انداره‌گیری می‌شوند. این ناهنجاری‌ها می‌تواند ناشی از وجود یک کانسار کانسنگ باشند یا نباشند، ولی تشخیص این امر پیچیده و مشکل است. دامنه نفوذ روش‌های ژئوفیزیکی هوابرد تقریبا نامحدود است ولی نفوذ آنها در زمین به ندرت از ۹۰ متر فراتر می‌رود.
کاربرد ژئوفیزیک جهت پی‌جویی و اکتشاف در آغاز در صنایع نفت و گاز طبیعی شروع شد و بیشترین میزان موفقیت را تا کنون در این زمینه کسب کرده است.از طریق ژئوفیزیک همچنین می‌توان اطلاعات با ارزشی برای تهیه‌ی نقشه‌‌‌های زمین‌شناسی، که موقعیت فضایی کانسار (عمق، شکل و…) یا شکل‌های زمین‌ساختی (چین‌ها، گسل‌ها،…) را بیان می‌کند، بدست آورد.
هر روش جهت اندازه‌گیری خاصیت یا مشخصه خاصی است که برای کانی‌های مختلف متفاوت است در نتیجه می‌توان گفت برای هر کانی یا کانسار خاص از روش‌های ژئوفیزیکی خاصی می‌توان استفاده کرد.این روش‌ها عبارتنداز: روش‌گرانی، مغناطیسی، لرزه‌ای، الکتریکی، الکترومغناطیسی، مقاومت ویژه، قطبش القایی، رایواکتویته و…
هر یک از این موارد به طور کامل در مطالب بعدی بررسی می‌شوند.
پی‌جویی ژئوشیمیایی
ژئوشیمی در مقایسه با ژئوفیزیک جدیدتر است.پی‌جویی ژئوشیمیایی تغییرات جزئی را که ناشی ار وجود ماده معدنی (معمولا فلزی) در نزدیکی محل پی‌جویی است کشف می‌کند، این تغییرات در ترکیب شیمیایی نمونه‌‌‌های گرفته شده از آب، هوا، خاک و گیاهان اندازه‌گیری می‌شود. باید دانست که کشف اولیه ماده معدنی با استفاده از روش ژئوشیمی فقط مقدمه و نقطه شروعی برای کشف مستقیم از طریق پی‌جویی زمین‌شناسی و یا پی‌جویی ژئوفیزیکی خواهد بود.
ژئوشیمی اغلب در جاهایی که زمین‌شناسی و ژئوفیزیک نسبتا کارایی نداشته باشند، کاراتر است. به طور کلی ژئوشیمی برای یافتن زغالسنگ، کانی‌های غیرفلزی، بوکسیت، سنگهای قیمتی یا کان‌‌‌‌‌‌سنگ‌های آهن، منگنز، کرومیت و تیتان مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
ب) اکتشاف
اگر هدف پی‌جویی تعیین محل ناهنجاری‌های مربوط به کانسار کانی باشد، هدف اکتشاف تعیین حدود و ارزیابی آنهاست. در اکتشاف، شکل هندسی، گستره و ارزش یک کانسار را با استفاده از تکنیک‌‌‌هایی مشابه پی‌جویی ولی با دقتی بیشتر تعیین می‌کند. در اکتشاف به عنوان مرحله‌ی دوم در عمر یک معدن، فرایند جستجو در جریان و از طریق فازهای تاکتیکی ارزیابی و بررسی تفضیلی ادامه می‌یابد.
تفاوت‌های بارزی میان پی‌جویی و اکتشاف وجود دارد که عبارتند از:
- محل (عملیات): در مرحله‌ی اکتشاف منطقه‌ی مورد بررسی از نظر وسعت کاهش می‌یابد و مطلوبیت افزایش پیدا می‌کند، محل عملیات از هوا به سطح زمین و زیر زمین منطقل می‌گردد. ژئوفیزیک سطحی جایگزین ژئوفیزیک هوابردی می‌شود، کارهای زمین‌شناسی به نحو فزاینده‌ای به زیر سطح زمین سوق داده شده و تکنیک‌‌‌های اکتشافی زیر سطحی بیشتر به کار گرفته می‌شوند.
- نمونه‌‌‌های فیزیکی: روش‌های مستقیم که شواهد فیزیکی عینی ارائه می‌نمایند، جای خود را به روش‌های غیرمستقیم اکتشافی می‌دهند. از آنجا که امروزه بیشتر موادمعدنی در دل زمین پنهان هستند، برای به دست آوردن نمونه‌‌‌های واقعی از کانی بایستی روش‌های حفر زیرزمینی به کار گرفته شوند. معمول ترین این روش‌ها که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند، حفاری است.
- اطلاعات (داده ها): به منظور کاهش ریسک در جریان مرحله اکتشاف، اطلاعات اساسی بیشتری درمورد کانسار هدف، مورد نیاز می‌باشد.
به طور کلی مراحل پیشرفت در اکتشافات عبارتند از:
- – نواحی مطلوب تعیین شده به روش پی‌جویی از طریق تکنیک‌‌‌های اکتشافی به طور کامل مشخص می‌شوند.
- – نمونه‌برداری هم به صورت بخشی و هم در کل منطقه‌ی مشخص شده در مرحله‌ی قبل و به بیانی کانسار کانی صورت می‌پذیرد و نمونه‌‌‌ها تجزیه می‌شود
- اطلاعات حاصل از نمونه‌‌‌ها جهت انجام برآورد تناژ و عیار به کار گرفته می‌شوند و با استفاده از تناژ و عیار برآورد شده می‌توان درآمد حاصل را محاسبه کرد و مقدمات لازم برای انجام مطالعات امکان سنجی معدنکاری را فراهم نمود
آشنایی با مراحل مختلف اکتشاف معدن
بر اساس تقسیم‌بندی جهانی که توسط سازمان ملل انجام گرفته مراحل مختلف اکتشاف 4 مرحله شناسایی Reconnaissance، پی‌جویی Prospecting، اکتشاف عمومی General Exploration و اکتشاف تفصیلی Detailed Exploration است که در اولین جلسه شورای اکتشاف مطرح گردیده و مورد تصویب قرار گرفته است. خدمات اکتشافی مورد لزوم در هر یک از مراحل ۴ گانه فوق به صورت زیر است:
I. مرحله شناسایی
مرحله شناسایی که به صورت عملیاتی اکتشافی در زونهای ساختاری ـ متالوژنیکی در محدوده ورقه‌‌‌های ۱:۱۰۰۰۰۰ صورت می‌گیرد شامل اطلاعات زیر است.
- نقشه زمین‌شناسی ۱۰۰۰۰۰: ۱
- نقشه ژئوشیمی ۱۰۰۰۰۰: ۱
- اطلاعات ماهواره ها
- اطلاعات ژئوفیزیک هوایی
- اطلاعات زمین‌شناسی اقتصادی
در نهایت لایه‌‌‌های اطلاعاتی فوق در سیستم GIS تلفیق و مناطق امید بخش جهت انجام عملیات اکتشافی مراحل بعدی پس از کنترل زمینی تعیین خواهد گردید.
II. مرحله پی‌جویی
این مرحله شامل انجام عملیات اکتشافی در مناطق امید بخش است که در مرحله شناسایی مشخص شدهاند عملیات اکتشافی در این مرحله در مقیاس 1:20000 انجام خواهد گرفت و شامل موارد زیر است: (هر یک از موارد زیر بر اساس نوع ماده معدنی و گسترش آن قابل تغییر یا حذف می‌باشد)
۱ ـ بررسیهای زمین‌شناسی و اکتشافی
- تهیه نقشه زمین‌شناسی ـ معدنی با مقیاس 1:20000 با استفاده از عکسهای هوایی 1:20000 و نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:20000،
- نمونه‌گیری جهت مطالعات پتروگرافی فسیل شناسی، مقطع صیقلی، XRF، تجزیه شیمیایی به تعداد مورد نیاز بر حسب ماده معدنی و گسترش آن،
- حفر ترانشه و چاهک بر روی زونهای کانی سازی و انجام نمونه گیری سیستماتیک از آنها همراه با برداشت زمین‌شناسی،
- حفر یک یا دو گمانه اکتشافی در مناطق پتانسیل‌دار بر اساس اطلاعات ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی در صورت لزوم.
۲ ـ بررسیهای ژئوفیزیکی
عملیات ژئوفیزیکی در صورت لزوم بر روی مناطق پتانسیل‌دار پروفیل‌‌‌های شناسایی صورت می‌گیرد.
۳ ـ بررسیهای ژئوشیمیایی
در این مرحله بررسیهای ژئوشیمیایی در مناطق امید بخش در مقیاس 1:20000 به صورت زیر انجام خواهد گرفت:
- تهیه شبکه نمونه‌برداری در محدوده مورد نظر در مقیاس 1:20000 که از هر یک کیلومتر مربع ۵ تا ۲۰ نمونه اخذ خواهد شد.
- نمونه‌گیری از رسوبات آبراههای و آنالیز شیمیایی آنها برای حداقل ۱۰ عنصر پاراژنز به روش‌های مختلف (روش آنالیز نمونه‌‌‌ها بر اساس نوع نمونه، تیپ کانی سازی و حد تشخیص و آزمایشگاه خواهد بود)
- نمونه‌گیری جهت مطالعات کانی سنگین که معمولا به تعداد 1/10 نمونه‌‌‌های ژئوشیمی بوده و پس از مشخص شدن آنومالی‌‌‌ها در محدوده‌‌‌های آنومالی برداشت خواهد شد.
- نمونه‌گیری از سنگ بستر پروفیل در صورت لزوم (رگه‌‌‌ها و آثار کانی سازی، آلتراسیون)
- پردازش داده‌‌‌ها برای عناصر پاراژنز، تهیه نقشه‌‌‌های آنومالی و ارزیابی آنومالی‌‌‌ها به منظور اولویت‌بندی اکتشافی و ارائه گزارش.
۴ ـ تلفیق داه‌‌‌ها ی زمین‌شناسی و اکتشافی، ژئوشیمیایی، و ارائه گزارش پایانی:
در این مرحله گسترش منطقه معدنی (Target) تعیین و پتانسیل معدنی کانسار روشن می‌گردد.
III. مرحله اکتشاف عمومی
در این مرحله عملیات اکتشافی بر روی مناطق معدنی (targets) که در مرحله پی‌جویی ادامه عملیات اکتشافی بر روی آن پیشنهاد شده به صورت زیر انجام خواهد گرفت (در این مرحله مقیاس عملیات اکتشافی 1:5000 و یا بزرگ‌تر خواهد بود):
۱ـ بررسیهای زمین‌شناسی و معدنی
تهیه نقشه زمین‌شناسی و معدنی 1:5000 با استفاده از عکسهای هوایی 1:5000 و در صورت امکان و ضرورت توپوگرافی 1:5000 که به طریقه فتوگرامتری تهیه شده است (عکسهای هوایی 1:5000 از ۴ برابر نمودن عکسهای هوایی 1:20000 تهیه خواهد شد)
- نمونه‌گیری جهت مطالعات پتروگرافی، مقطع صیقلی، XRF و تجزیه شیمیایی به تعداد مورد نیاز بر حسب نوع ماده معدنی
- حفر ترانشه و چاهک و گمانه انجام نمونه‌گیری سیستماتیک در امتداد آنها و برداشت زمین‌شناسی آنها
- تغییر و تفسیر نتایج و ارائه گزارش
۲ـ بررسیهای ژئوفیزیکی
انجام عملیات ژئوفیزیکی بر روی منطقه معدنی زون کانی‌سازی جهت تعیین گسترش عمقی آن (تعیین شبکه فاصله پروفیل‌‌‌ها و روش عملیات بر اساس نوع ماده معدنی و گسترش زون کانی‌سازی خواهد بود)
۳ ـ اکتشافات ژئوشیمیایی
در این مرحله در منطقه معدنی بررسیهای ژئوشیمیایی بر اساس نمونه‌گیری از سنگ لیتوژئوشیمیایی یا پروفیل خاک به صورت زیر انجام خواهد گرفت.
- تعیین شبکه نمونه‌برداری به صورت پروفیل‌‌‌های موازی عمود بر گسترش طولی زون کانی‌سازی که بر اساس نوع نمونه و روند کانی‌سازی مشخص می‌گردد و معمولا به صورت ۲۰*۱۰۰، ۴۰*۱۰۰ و یا ۵۰*۵۰ خواهد بود. نمونه‌برداری از سنگ به صورت تکه‌ای و در هر ایستگاه به طور متوسط حدود یک کیلوگرم نمونه حدود ۱۰ تکه بطوری که فاصله نقاط نمونه برداری را بپوشاند، در حالی که نمونه‌گیری از خاک پس از انجام مطالعات توجیهی از زون مناسب پروفیل خاک صورت خواهد گرفت،
- آنالیز شیمیایی نمونه‌‌‌ها برای ۸ تا ۱۰ عنصر پاراژنز،
- پردازش داده‌‌‌ها،تهیه نقشه‌‌‌های آنومالی ژئوشیمیایی، تعبیرو تفسیر نتایج و تلفیق داده‌‌‌ها ی زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی، تعیین محدوده کانسارو انتشار کانی‌سازی در دو بعد سطحی و یک بعد عمقی احتمالی.
۴ـ حفر گمانه‌‌‌های اکتشافی
این مرحله پس از اتمام بررسیهای زمین‌شناسی ـ اکتشافی ژئوشیمیایی و عملیات ژئوفیزیکی صورت خواهد گرفت و شامل موارد زیر است:
- تلفیق داده‌‌‌های زمین‌شناسی و معدنی، ژئوشیمیایی و ژئوفیزیکی و تعیین نقاط حفاری،
- جاده سازی و ایجاد سکوی حفاری برای حفر یک یا چند گمانه آزمایشی،
- حفر گمانه‌‌‌های اکتشافی به صورت محدود و برداشت و نمونه‌گیری از آنها.
۵ـ آزمایشات فرآوری
برداشت یک نمونه نماینده از زون کانی‌سازی و انجام آزمایشات تکنولوژی اولیه (در مقیاس آزمایشگاهی) بر روی آن.
۶ـ تلفیق داده‌‌‌ها و ارائه گزارش پایانی
تلفیق کلیه داده‌‌‌ها، تخمین شکل و عیار و ساختار ماده معدنی،.، تعیین ذخیره تقریبی و سطح فرسایش کانسار و مشخص نمودن ادامه کار جهت اکتشافات مرحله بعدی.
IV ـ مرحله اکتشاف تفصیلی
این مرحله پس از اخذ نتیجه مطلوب از انجام مرحله اکتشاف عمومی و بر اساس برنامه پیشنهاد شده بر روی زون کانی‌سازی (کانسار) در مقیاس‌‌‌های 1:500 یا 1:1000 یا 1:2000 بر حسب نوع ماده معدنی و گسترش زون کانی‌سازی انجام خواهد گرفت و شامل موارد زیر است:
- تهیه نقشه زمین‌شناسی ـ توپوگرافی محدوده کانسارهای 1:500 یا 1:1000، 1:2000 متناسب با ایجاد و نوع ماده معدنی و ویژگیهای زمین‌شناسی ـ معدنی آن،
- نمونه‌گیری جهت مطالعات پتروگرافی، مقطع صیقلی، XRF و تجزیه شیمیایی به تعداد مورد لزوم بر حسب نوع ماده معدنی و گسترش آن،
- حفر ترانشه و چاهک و برداشت زمین‌شناسی و نمونه‌گیری از آنها،
- عملیات ژئوفیزیکی در امتداد پروفیل‌‌‌هایی عمود بر گسترش طولی زون کانی‌سازی به فواصل مورد لزوم،
- تعیین شبکه حفاری و حفر گمانه‌‌‌های اکتشافی بر روی مناطق آنومالی ژئوفیزیکی همراه با برداشت مغزهها و نمونه‌گیری از آنها،
- ارزیابی ژئوشیمیایی بر اساس نمونه‌‌‌های اخذ شده از ترانشه‌‌‌ها و گمانه‌‌‌های اکتشافی به منظور تعیین روند زون کانی‌سازی و کشف ذخایر پنهان،
- برداشت یک یا دو نمونه نماینده از سایر کانسار و انجام آزمایشات تکنولوژی در مقیاس نیمه تفصیلی بر روی آنها،
- تعیین شکل کانسار و عیار میانگین و ذخیره قطعی کانسار،
- انجام مطالعات فنی ـ اقتصادی بر روی کانسار.
- تلفیق کلیه داده‌‌‌ها، تعبیر و تفسیر نتایج و ارائه گزارش پایانی
انواع ذخایر در منابع معدن
ذخایر صفحهای ذخایری هستند که در جهت طول و عمق گسترش زیاد دارند حال آنکه در جهت عرض بسیار محدود می‌باشند.به دو دسته لایهای و رگهای تقسیم می‌شوند.
ذخایر صفحهای لایهای
از ذخایر رسوبی نوع لایهای می‌توان به کانسارهای آهن (BIF) اشاره کرد که مهمترین آهن‌های دنیا محسوب می‌شوند. اینها مربوط به پرکامبرین هستند. این کانسارها به دو دسته آلگوما Algoma، دریاچه سوپریور (Lake superior) تقسیم می‌شوند.
ذخایر آلگوما
ذخایر آلگوما با سنگهای آتشفشانی در ارتباطند بطور عمده در آرکئن تشکیل شده.اند، کوچکند و یک زون بندی رخساره‌‌‌‌‌ای را نشان می‌دهند.بطوری که در حاشیه اکسیدی بعد کربناتهای آهن و بعد رخساره سولفیدی قرار می‌گیرد.
ذخایر دریاچه سوپریور
ذخایر آهن دریاچه سوپریور نسبتا بزرگ و در اعماق کم.اند سن آنها ۲ میلیارد سال قبل قرار می‌گیرد.و از ذخایر لایهای دارای منشأ ماگمایی به کرومیت و مگنتیت در سنگهای اولترامانیکی می‌توان اشاره کرد.بخصوص کانسارهای کرومیت بوشوار در آفریقای جنوبی استیل واتر آمریکا کمپلکس دایک بزرگ رودزیا این کانسارها از اهمیت اقتصادی خاصی برخوردارند و کانسارهای لایگون احتمالاً نتیجه جایگزینی ماگما در مناطق آرام از جمله کراتون‌ها تشکیل می‌شوند.سن این کانسارها پرکامبرین است.سنگ میزبان آنها دونیت، پریدوتیت، پیروکسنیتهای کم سرپانتینی شده است.۹۸% کرومیتهای دنیا را می‌سازد.و مهمترین یا عظیم ترین ذخایر آهن در لوپولیتهای لایگون حادث شده اند مثل ذخایر آهن موجود در کمپلکس بوشوار، استیل واتر، اسکالگارو.
ذخایر رگهای
مثل کانسارهای طلای رگهای آرکئن که در درون شیست‌های سبز آرکئن که سنگهای اولیه آنها سنگهای نامیک و اولترانامیک بوده.اند یافت می‌شود.طلا به صورت آزاد در داخل پیریت و کالکوپیریت دیده می‌شود.مقدار ذخیره این کانسارها کمتر از یک میلیون تن و عیار آنها بین ۱۰۰ – ۱۵ گرم در تن نوسان می‌کند.و عمدتاً در سپر کانادا، استرالیا و رودوزیای آفریقا یافت می‌شود.
ذخایر استوانه‌ای
کانسارهای نابرجای حاصل از هوازدگی در این کانسارها فرآیندهای هوازدگی مواد با ارزش را می‌شوید از محیط اولیه خارج و در محیط مناسب دیگری نهشته می‌کند.مانند کانسارهای اورانیوم این کانسارها از تونهای اسیدی و پگماتیت‌های رخنمون یافته در سطح زمین شسته شده و پس از انتقال از محیط اکسیدان سطحی و رسیدن به محیطهای احیایی مناسب که معمولاً چنین شرایطی در محیطهای رودخانه‌‌‌‌‌ای حاصل می‌شوند نهشته می‌گردند. اورانیوم جزو عناصر کمپلکس ساز است که جانشین کمپلکس‌های تتران می‌شود و در مراحل آخر وارد پگماتیت‌ها می‌شود. کانسارهای اورانیوم رودخانه‌‌‌‌‌ای به سه گروه تقسیم می‌شوند.
گروه Roll front اینها به حالت کنگره‌‌ای یا لوله‌‌ای شکل با صدها متر طول ده‌ها متر عرض و ضخامت کم درصد چند متر تشکیل می‌شوند.و کانسارهای آبراههای و مسطح نیز مطرح‌‌اند ولی اولویت چندانی ندارند.و بیشتر حالت مانتو دارند.
ذخایر عدسی
ذخایر ماسیوسولفاید
ذخایر ماسیوسولفاید دارای مشخصات زیر می‌باشند.۶۰-۲۰% سولفید، همزمان با تشکیل سنگهای آتشفشانی زیردریایی، شکل عدسی، بافت توده‌‌ای و موادمعدنی همراه مس، روی، سرب، نقره، طلا می‌باشد.
اقسام تکتونیکی کانسارهای ماسیوسولفاید
از لحاظ تکتونیکی این کانسارها را به دو دسته کانسارهای ماسیوسولفاید واقع در محل گسترش کف اقیانوس‌ها، ماسیوسولفید همراه با روش‌های فرورانش ماسیوسولفایدها به نوع کروکو همراه با سنگهای آتشفشانی اسیدی تا حد واسط کارک آلکاسن در روش‌های فرورانش یافت می‌شود.ماسیوسولفاید نوع قبرس همراه سنگهای آتشفشانی نوع تولئیتی درزون گسترش کف اقیانوس، نوع پس شی همراه سنگهای آذرآواری و سنگهای آتشفشانی مافیک یافت می‌شود.
عدسی‌‌‌های کرومیت یا کرومیتهای تیپ آلپی
همراه با مجموعه‌‌‌های افیولیتی در کمربند آلپ هیمالایا یافت می‌شوند این کانسارها در لایه جبه زمین تشکیل می‌شوند و سپس در نتیجه فرآیندهای تکتونیکی به محیطهای بسیار ناآرام پوسته‌‌‌‌‌ای وارد می‌شوند.سنگ میزبان این کرومیتها شدیداً سرپانتینی شده و به شکل نیام یا عدسی یا انبان هستند.جایگاه تشکیل اینها در پشته‌‌‌های میان اقیانوس یا حوضه‌‌‌های پشت قوسی است سن این کانسارها پالئوزوئیک – مزوزوئیک و ترشیری است.فقط ۲% از ذخایر کرومیت دنیا را می‌سازند این کانسارها در اورال روسیه و کلیه کشورهای واقع در کمربند آلپ – هیمالایا از جمله ایران، ترکیه، عمان، کرومیتهای ایران از جمله آلپی و در سبزوار، نیریز، جنوب شرق خراسان، بیرجند – بندان شناخته شدهاند.
ذخایر ایزومتریک
مانند ذخایر مس – مولیبدن پورفیری که مشخصات آن تناژ زیاد و عیار کم (عیار مس ۰.۵ -۱%) است.شکل کانسارهای پورفیری بیضوی تا بیضوی ناقص.اند.گسترش سطحی آنها از گسترش عمقی آنها بیشتر است.نحوه برداشت روباز و نحوه پراکندگی آن افشان یا انتشاری یا رگچه‌‌‌‌‌ای و استوک درک یا داربستی است.
سنگ میزبان آن سنگهای نفوذی حد واسط تا اسیدی پورفیری با خصلت کالک آلکالن از نظر بافت پورفیری رژیم تکتونیکی کانسارهای مس پورفیری رژیم فرورانشی پوسته اقیانوس به زیر پوسته اقیانوسی (در جزایر قومی) و پوسته‌‌‌‌‌ای اقیانوس به زیر قاره‌‌‌‌‌ای در حاشیه قاره‌‌‌ها از لحاظ سنی دوران دوم و سوم تعلق دارند.و یکی از مسائل مهم در سیستم پورفیری زونهای آلتراسیون است که در بالای توده نفوذی بعد که بخش اعظم ذخیره در آن است بعد پتاسیک و بعد سرسیتیک است.
تخمین هزینه در پروژه‌‌‌های معدنی با استفاده از مدل‌های اقتصادسنجی
مطالعات برآورد هزینه یکی از بخش‌های مهم بررسیهای امکان.سنجی پروژه‌‌‌های معدنی می‌باشد و نقش عمده‌‌‌‌‌ای در اقتصادی و یا غیر اقتصادی معرفی کردن پروژه‌‌‌ها ایفا می‌کند. بدین ترتیب برآوردهای مستند و قابل اعتماد هزینه‌‌‌ها و در کنار آن تخمین درآمدهای پروژه شالوده تحلیل اقتصادی و تصمیم بر سرمایهگذاری را شکل می‌دهند.
در مطالعات امکان سنجی اولیه، با توجه به تعدد و تنوع گزینه‌‌‌های فنی پروژه، مطالعات برآورد هزینه به صورت مکرر صورت گرفته تا از دیدگاه هزینه نیز گزینه‌‌‌های فنی تجزیه و تحلیل شوند. این موضوع در عمل نسبتا پیچیده و وقت گیر می‌باشد.با این دیدگاه استفاده از روش‌های آماری یا اقتصادسنجی برآورد هزینه که از جمله روش‌های متعدد برآورد هزینه است، نسبتا رایج می‌باشد مدل‌های اقتصادسنجی باعث سهولت زیادی در تخمین هزینه‌‌‌ها شده است.عدم شناخت کافی از این مدل‌ها به ویژه شیوه تقسیم.بندی هزینه‌‌‌ها، چگونگی تخمین‌‌‌ها، مشکل بودن انطباق هزینه‌‌‌ها با شرایطی متفاوت با شرایطی که مدل در آن تهیه شده باعث شده که این مدل‌ها کمتر در داخل کشور رایج گردد.
در این نوشتار گستره این مدل‌ها و فرآیندهای تخمین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق امکان شناخت بهتر رفتار مدل‌ها را فراهم نموده و زمینه را برای پژوهش در دست اقدام دیگری به منظور انطباق آنها با شرایط ایران و ارائه ضرائب تصحیح فراهم می‌نماید.
تشکرررررررر
آفرین بر شما آرزوی موفقیت دارم