1) جمع آوري داده ها:

   اين مرحله شامل جمع آوري داده هايي مربوط به زمين‌شناسي و سيماشناسي منطقه، اطلاعات پايه توپوگرافي بر اساس نقشه هاي موجود و گردآوري داده هاي ماهواره‌اي لندست، اسپات و … مي‌باشد.

 

   2) موزائيك، تصحيح هندسي و قطعه بندي داده ها:

   داده هاي ماهواره‌اي در مرحله تصحيح هندسي(Geometric Correction) با توجه به نقشه‌هاي توپوگرافي1:25000 و 1:50000 تصحيح شده و در قالب شبكه UTM(مختصات) قرار مي‌گيرند.

اين تصحيحات بر اساس انتخاب تعدادي نقطه كنترل زميني(GCP) بر روي نقشه توپوگرافي و مشابه يابي آن بر روي داده‌هاي ماهواره‌اي مورد نظر انجام مي‌شود. در اين عمليات با استفاده از روش هاي آماري لازم، خطاهاي موجود بين مختصات تصوير و مختصات زميني پديده ها به حداقل مي‌رسد.

   داده‌هاي موجود ديگر نيز بر اساس داده‌هاي ماهواره اي تصحيح شده، با روش مشابه يابي تصوير به تصوير تصحيح گرديده و بر اساس محدوده هاي مورد نياز بريده و قطعه بندي مي‌شوند

    3) تلفيق اطلاعات ماهواره‌اي:

   در اين مرحله به عنوان مثال، تصاوير تصحيح شده Spot(تك باند) و TM(سه باندي) براي بدست آوردن تصوير رنگي با قدرت تفكيك زميني 10 متر يا به عبارتي داشتن پيكسل‌هاي 10متري ضمن حفظ كردن سطح رنگي، تركيب و در سه كانال قرار داده مي‌شوند.

   4) تجزيه و تحليل اطلاعات تصويري و اطلاعات رقومي:

   4-1) اطلاعات تصويري:همانطور كه مي‌دانيم فن دورسنجي داراي دو جزء اساسي يعني جمع آوري اطلاعات و تجزيه و تحليل آن‌ها مي‌باشد. بطوركلي تجزيه و تحليل اطلاعات تصويري عبارت است از بررسي پديده هاي موجود در تصوير و استخراج اطلاعات مورد نظر از آن طبق يك روال منطقي. عمل تجزيه و تحليل اطلاعات تصويري توسط شخص متخصص را تعبير و تفسير يا Interpretationگويند كه ممكن است به وسيله چشم مسلح يا به كمك ابزارهاي ويژه و همچنين با استفاده از ساير مراجع اطلاعاتي صورت گيرد.

   براي اينكه تعبير و تفسير اطلاعات تصويري به نحو مطلوبي صورت گيرد، مفسر تصوير بايد واجد شرايط آشنايي با تكنيك‌هاي دورسنجي، آزمودگي در فن تعبير و تفسير تصاوير و آگاهي از دانش زمين‌شناسي باشد.

   الف) آشنايي با تكنيك‌هاي دورسنجي:

   1- شناخت فيزيك دورسنجي

   2- شناخت خصوصيات سنجنده كه عبارت است از نوع و ماهيت تصويربرداري، قدرت تفكيك سنجنده و سطح پوشش آن و زمان تصوير برداري.

   3- شناخت خصوصيات تصوير كه شامل مقياس تصوير، درجه روشنايي و رنگ تصوير، كنتراست تصوير و قدرت تفكيك مي‌باشد.

   ب) آزمودگي در فن تعبير و تفسير تصاوير:

   بايد با اندازه، شكل، سايه، تن يا رنگ، بافت، طرح و موقعيت(محل) تصوير آشنايي داشته باشد و به راحتي بتواند بر اساس خصوصيات ذكر شده، تصاوير را جهت تهيه نقشه مورد نظر تعبير و تفسير بنمايد.

   ج) آگاهي از دانش زمين شناسي:

   يك مفسر بايد نسبت به خصوصيات فيزيولوژيكي و مورفولوژي پديده هاي زمين آگاهي كافي داشته باشد و در ضمن بتواند درمورد نحوه و عوامل مؤثر در پيدايش شرايط اقليمي و تاريخچه تغييرات آنها طي زمان و غيره، اطلاعاتي بدست آورد

    4-2) امروزه علاوه بر استفاده از تكنيك ها و ابزارهاي ويژه تعبير و تفسير داده هاي تصويري ماهواره‌ها، روش‌هاي تجزيه و تحليل داده‌هاي رقومي ماهواره‌هاي منابع زميني به كمك كامپيوتر نيز كاربرد وسيعي يافته‌اند

   بطور كلي يك سيستم كامپيوتري از دو بخش سخت‌افزاري و نرم‌افزاري تشكيل شده است. سخت‌افزار شامل دستگاه‌ها و تجهيزات الكتروني و مكانيكي مي‌باشد و نرم‌افزار سيستم شامل برنامه ها، دستورالعمل‌ها و اطلاعاتي است كه كامپيوتر به كمك آن عمليات پردازش‌هاي مورد لزوم را روي اطلاعات به اجرا در مي‌آورد. اطلاعات قابل تغذيه براي اين نوع كامپيوترها بايد بصورت رقومي(Digital) تهيه و به كامپيوتر وارد شود. اين اطلاعات از نظر ماهيت يا بصورت رقومي تهيه شده‌اند؛ مانند تصاوير ماهواره هاي لندست و اسپات يا اطلاعات آنالوگ مي‌باشند(مانند عكس و نقشه) كه بايد آنها را بصورت رقومي تبديل و پس از ضبط اطلاعات بر روي نوارهاي مغناطيسي يا ديسك‌هاي كامپيوتري، جهت انجام پردازش‌هاي لازم به كامپيوتر وارد نمود. نتايج اطلاعات حاصله يا خروجي را نيز مي توان دوباره بر روي نوارهاي مغناطيسي ضبط نمود يا آنها را بصورت‌هاي مختلف ديگر مانند نقشه يا منحني‌هاي آماري مورد بررسي قرار داد.

   يك سيستم كامپيوتري از دو بخش سخت‌افزاري و نرم‌افزاري تشكيل شده است.

   5) پردازش داده هاي ماهواره اي:

   مرحله پردازش تصاوير با بكارگيري روش‌هاي ويژه‌اي مانند افزايش كنتراست، فيلترينگ، عمليات بين تصاوير و روش ايجاد تصاوير رنگي انجام مي‌گيرد.

   الف) روش افزايش كنتراست: در اين مرحله براي آشكارسازي پديده‌هاي زميني، داده هاي مربوط به باندهاي مختلف با توجه به هيستوگرام درجه روشنايي و به كارگيري روش هاي گوناگون و همچنين استفاده از توابع رياضي مانند معادلات خطي، ريشه دوم و … آشكار سازي مي‌شوند، پس از بكارگيري روش هاي ذكر شده، پديده ها با اختلاف بيشتري از نظر تن يا رنگ نشان داده داده خواهند شد.

   ب) روش فيلترينگ: در اين مرحله از فيلترهاي مختلف مانند پايين گذر(Low Pass)، بالاگذر(High Pass) و … جهت حذف بافت‌هاي ويژه و همچنين بارز شدن پديده‌هايي مانند عوارض خطي و … استفاده مي‌شود.

   ج) روش عمليات بين تصاوير: عمليات بين تصاوير روش ديگري براي بارز كردن پديده‌ها بر اساس شناخت بازتاب طيفي آنها در طول موج‌هاي گوناگون است كه با استفاده از توابع رياضي يا روش‌هاي آماري مانند Ratio ،Difference ،Principal componentيا PCبين باندهاي مختلف انجام مي گيرد.

   مثلاً در مورد كاني‌هاي رسي، باند 5 داده هاي TMداراي حداكثر انعكاس سنگ هاي دگرساني هيدروترمال و باند 7 همين داده ها داراي بيشترين ميزان جذب رس و کربنات‌ها مي‌باشند. بنابراين تصاوير تقسيمي حاصل از باندهاي 5 و 7، نواحي دگرساني بويژه آرژيلي را با حداكثر بازتاب، روشن يا(High Light) نشان مي‌دهند.

   د) روش ايجاد تصاوير رنگي: ايجاد تصاوير رنگي، يكي از روش‌هاي پردازشي رايج در بررسي‌هاي دورسنجي است. نمايش همزمان سه باند تصوير در سه كانال قرمز، آبي و سبز (R, G,B) يا در سه كانال شدت، رنگ و سيرشدگي(IHS) سبب بارزشدن بسياري از پديده ها با رنگي ويژه خواهد شد.

    6) تفسير داده‌ها:

   با اعمال روش هاي گفته شده، تصاوير رنگي مختلفي ساخته مي‌شوند كه پديده هاي گوناگون را با توجه به اهداف مطالعه، شناسايي مي‌کنند. اين شناسايي بر اساس عوامل مختلف مانند رنگ، بافت، شكل، توپوگرافي، الگوي آبراهه، موقعيت زمين‌شناسي و … انجام مي گيرد.

   لازم به ذکر است حاصل مطالعات دورسنجي تشکيل تصاويري است که تشخيص پديده ها در آنها فقط به صورت بصري(Visual) بوده و بر اساس اهداف مطالعات بايد تفكيك آنها با لايه‌هاي وكتوري يا گرافيكي در رنگ‌هاي مختلف صورت گيرد.

منبع : پایگاه ملی داده های علوم زمین